ความเป็นมาของ ?ประตูวิเศษไชยศรี? เส้นทางสำคัญในการเข้า-ออกพระบรมมหาราชวัง

[เลิศชาย ปานมุข]

ประตูพระบรมมหาราชวังแบ่งออกได้เป็นประตูชั้นนอกและประตูชั้นใน ตั้งอยู่ที่กำแพงรอบนอกและกำแพงชั้นในของพระบรมมหาราชวัง รวมถึงกำแพงที่กั้นเขตพระราชฐานชั้นต่างๆ ตลอดจนกำแพงแก้วรอบพระที่นั่งบางองค์ที่สำคัญ ก็จะมีชื่อเรียกแตกต่างกันไป

สำหรับประตูวิเศษไชยศรี เป็นประตูชั้นนอก ตั้งอยู่ฝั่งทิศเหนือของพระบรมมหาราชวัง เส้นทางผ่านประตูนี้เป็นเส้นทางสำคัญที่สุดในการเข้า-ออกพระบรมมหาราชวัง โดยเป็นประตูที่ตั้งอยู่ตรงกับพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท มีประตูพิมานไชยศรีเป็นประตูชั้นใน

ประตูวิเศษไชยศรี เป็นประตูสำคัญ เนื่องจากเป็นทางเสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พระมหามณเฑียร โดยเฉพาะเมื่อมีการสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาทขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งยิ่งทำให้ประตูแห่งนี้เพิ่มความสำคัญ เพราะการจัดแกนสมดุลย์ของพระที่นั่งให้ตรงกับประตูวิเศษไชยศรีด้วย

รูปแบบสถาปัตยกรรมของประตูแห่งนี้ มีลักษณะเป็น ?ประตูซุ้มยอดปรางค์? เช่นเดียวกับประตูชั้นนอกแห่งอื่นๆ ได้แก่ ประตูพิมานเทเวศร์ ประตูมณีนพรัตน์ ประตูสวัสดิโสภา ประตูเทวาพิทักษ์ และประตูศักดิ์ชัยสิทธิ์ ซึ่งเป็นประตูที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 โปรดเกล้าฯให้เปลี่ยนแปลงจากลักษณะประตู ?แบบฝรั่ง? มาเป็นประตูซุ้มยอดปรางค์ ซึ่งถ่ายแบบมาจากประตูพระราชวังชั้นกลางของกรุงศรีอยุธยานั่นเอง

ข้อมูลจาก หนังสือสถาปัตยกรรม พระบรมมหาราชวัง เล่ม 1

ที่มา : http://www.matichon.co.th/news/340137

• Tweet