ยศจอมพลในประเทศไทย

[เลิศชาย ปานมุข]

          ในประเทศไทย ยศจอมพลมีขึ้นในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริตามแบบธรรมเนียมทหารในต่างประเทศ โดยทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศจอมพลแก่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช จเรทหารทั่วไป เป็นพระองค์แรก ต่อมาได้โปรดพระราชทานยศจอมพลแก่ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช เสนาบดีกระทรวงกลาโหม และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ สมเด็จพระอนุชาธิราช เสนาธิการทหารบก และพระราชทานยศจอมพลเรือแก่ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต เสนาบดีกระทรวงทหารเรือ ต่อมาเมื่อโปรดให้เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ย้ายมาเป็นเสนาธิการทหารบก ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานยศจอมพล ให้ด้วย

          ภายหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 มีการปรับสายการบังคับบัญชาทหาร จากกองทัพน้อย กองพล กรม กองพัน เหลือเพียงระดับกองพัน จึงไม่มีการพระราชทานยศจอมพล จนกระทั่งหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้มีการขอพระราชทานยศจอมพล จอมพลเรือ และจอมพลอากาศ ให้แก่ผู้ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุด และยศจอมพลให้แก่ผู้บัญชาการทหารบก ยศจอมพลเรือแก่ผู้บัญชาการทหารเรือ และยศจอมพลอากาศแก่ผู้บัญชาการทหารอากาศ และต่อมาได้มีการขอพระราชทานยศจอมพลสามเหล่าทัพให้เฉพาะผู้ที่ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารสูงสุด เพียงตำแหน่งเดียว

          นายทหารผู้ได้รับพระราชทานยศจอมพลคนสุดท้าย คือ จอมพลเกรียงไกร อัตตะนันทน์ เมื่อ พ.ศ. 2515 ภายหลังเหตุการณ์ 14 ตุลาคม 2516 เป็นต้นมา ก็ไม่มีการแต่งตั้งยศจอมพลอีกเลย มีเพียงยศ พลเอก พลอากาศเอก พลเรือเอก ซึ่งพระราชทานโปรดเกล้าฯ แก่ พลเอกเปรม ติณสูลานนท์ เมื่อเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2529

          ในการพระราชทานยศจอมพล จะทรงพระราชทานคทาจอมพล ที่มีลักษณะเป็นรูปครุฑพ่าห์ ด้านล่างของด้ามคทาประดิษฐ์เป็นรูปทรงมัณฑ์ 3 ยอด ประดับด้วยแก้วผลึกสีเขียวสลับแดง ที่ด้ามมีจารึกพระนามจอมพลพร้อมด้วยวันที่ได้รับพระราชทาน

          ปัจจุบัน ผู้บัญชาการทหารสูงสุด ผู้บัญชาการเหล่าทัพ ปลัดกระทรวงกลาโหม จะรับเงินเดือนอัตรา จอมพล (น.9) แต่ไม่ได้รับพระราชทานโปรดเกล้ายศจอมพล

จอมพลของกองทัพไทย

พระมหากษัตริย์ ทรงดำรงตำแหน่ง จอมทัพไทย ดำรงพระยศจอมพล จำนวน 5 พระองค์ คือ

1.  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
2.  พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
3.  พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว
4.  พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล
5.  พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช

          สำหรับพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นผู้ใหญ่ ซึ่งดำรงพระยศเป็นจอมพล และนายทหารของกองทัพบกไทย กองทัพเรือไทย กองทัพอากาศไทย และกองบัญชาการทหารสูงสุด ซึ่งมียศจอมพล มีทั้งสิ้น 17 ท่าน

1. จอมพล สมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช
2. จอมพล พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจิรประวัติวรเดช กรมหลวงนครไชยศรีสุรเดช
3. จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาถ กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ
4. จอมพลเรือ จอมพล สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าบริพัตรสุขุมพันธุ์ กรมพระนครสวรรค์วรพินิต
5. จอมพลเรือ สมเด็จพระมหิตลาธิเบศร อดุลยเดชวิกรม พระบรมราชชนก
6. จอมพล สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ
7. จอมพล เจ้าพระยาบดินทรเดชานุชิต (หม่อมราชวงศ์อรุณ ฉัตรกุล)
8. จอมพล เจ้าพระยาสุรศักดิ์มนตรี (เจิม แสง-ชูโต)
9. จอมพลแปลก พิบูลสงคราม
10. จอมพลผิน ชุณหะวัณ
11. จอมพลเรือ หลวงยุทธศาสตร์โกศล (ประยูร ศาสตระรุจิ)
12. จอมพลอากาศ ฟื้น รณนภากาศ ฤทธาคนี
13. จอมพลสฤษดิ์ ธนะรัชต์
14. จอมพลอากาศ เฉลิมเกียรติ วัฒนางกูร
15. จอมพลถนอม กิตติขจร
16. จอมพลประภาส จารุเสถียร
17. จอมพลเกรียงไกร อัตตะนันทน์

          สำหรับ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ์ สยามมกุฎราชกุมาร และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ทรงดำรงพระยศ พลเอก พลอากาศเอก พลเรือเอก

ที่มา : http://th.wikipedia.org/

• Tweet